Skåldeskade
Hos barn er skåldeskadar den vanlegaste forma for brannskade. Skadane kjem som oftast av at pasienten får varm væske i form av kaffi, tevatn eller liknande, over seg. I nokre tilfelle skjer det på grunn av for høg temperatur på springvatn, badevatn og liknande.
Store skåldingsskadar blir oftast behandla på sjukehus
Skåldeskadar utgjer ein stor del av brannskadane som treng sjukehusbehandling. Mange av desse skadane kan heldigvis gro konservativt, det vil seie utan behov for operasjon. Men det er då svært viktig å kunne gjennomføre god behandling av såra og unngå infeksjonar i dei.
Alle større skåldeskadar (meir enn ei handflate) bør sjekkast av lege og som oftast leggjast inn på sjukehus. Spesielt gjeld dette hos små barn.
Skadar som overstig 5 prosent av kroppsarealet hos barn og 10 prosent av kroppsarealet hos vaksne bør vurderast for behandling ved Brannskadeavdelinga ved Haukeland universitetssjukehus.
Store skåldeskadar som omfattar meir enn 15-20 prosent av kroppsoverflata er potensielt livstrugande og må straks takast hand om av kvalifisert helsepersonell.
Tilvising og vurdering
Pasientar med alvorlege brannskadar blir lagde direkte inn på sjukehus og treng inga tilvising. Ring 113 og du vil få hjelp vidare derifrå.
For mindre skadar blir pasienten ofte tilvist vidare frå fastlege eller legevakt om dei finn det mest tenleg at skaden blir behandla på sjukehus.
Det vil ikkje vere snakk om ventetid før ein slepp til for behandling av akutte brannskadar, men ved mindre problemstillingar lyt ein gjerne vente til dagtid eller neste kvardag før vidare oppfølging ved sjukehus.
Utredning
Når pasienten kjem på sjukehuset med ein skåldeskade eller annan brannskade vil pasienten med éin gong bli møtt av helsepersonell. Ved store skadar vil dei gjerne nytte eit standardisert traumemottak for å utelukke livstrugande skadar.
Når det gjeld sjølve brannskaden er det viktig å få vurdert om han er så djup at han må opererast eller om det er mogleg at skaden kan gro av seg sjølv. Det viktig å kunne berekne omtrent kor mykje av overflata på huda til pasienten som er skada. Dette gjer at ein kan berekne behovet for væsketilførsel dei fyrste timane. Dette behovet kan vere svært stort, og for å unngå at pasientane går i sjokk (livstrugande fall i blodtrykk), er det viktig å komme i gang med å gi tilførsel av væske tidleg ved store skadar.
Derfor er det viktig at ein kan undersøkje heile overflata på huda til pasienten og ein ønskjer gjerne å vere i eit godt oppvarma rom for å unngå at pasienten blir kjølt ned.
Utgreiing og vurdering av skadane er vanlegvis unnagjorde i løpet av eit par timar, men dette kan variere veldig. I mange tilfelle vil ein gjere ei ny vurdering av skadane 1-2 døgn etter første undersøking. Ved skåldeskadar vil ofte djupna av skaden vere heilt i grenseland for om det er behov for operasjon. Det gjer at ein ofte vil behandle desse skadane konservativt med gjentekne stell av såra i 10-14 dagar før ein endeleg bestemmer seg for om det er behov for å operere delar av skadane.
Behandling
Behandlinga av skåldeskadar består hovudsakleg av konservativ behandling, det vil seie gjentatte stell av såra eller operativ behandling, det vil seie operasjon med fjerning av forbrent vev og dekking av sår med «delhudstransplantat». I tillegg vil ein ha behov for fysioterapi under heile behandlingsforløpet.
Ofte vil ein ved skåldeskadane starte med konservativ behandling og eventuelt operere gjenståande sår som ikkje gror. Ein ventar gjerne 2-3 veker før ein opererer desse skadane.
Skåldeskadar som gror av seg sjølv treng gjerne 2- 3 veker på å hele. For djupare skadar vil behandlingslengda variere meir, men det tek gjerne meir enn éin månad før pasienten er klar for heimreise ved større skadar. Mindre skadar kan ofte behandlast poliklinisk med sårskift 1-2 gonger per veke.
Oppfølging
Dersom pasienten har attverande sår eller har behov for oppfølging for å unngå skjemmande arr, vil ein bli følgt opp ved poliklinikken på sjukehuset. Tida for oppfølging varierer mykje ut frå kva skade pasienten har hatt.
Kontakt
Haugesund sjukehus
Akuttmottak
Oppmøtestad
Felles akuttmottak ligg i underetasjen til Haugesund sjukehus, i nybygget mot sørvest.
Blir du transportert med ambulanse eller av portør vil du automatisk bli registrert hos akuttmottaket.
Viss du kjem sjølv, må du gå inn hovudinngangen til Haugesund sjukehus. Deretter går du forbi Narvesen-kiosken og innover gangen i nybygget. Du kan ta heis eller trapp ned til underetasjen. Du må registrere deg i ekspedisjonsluka før du kan kome inn til venteområdet til akuttmottaket.
Hovudinngangen til Haugesund sjukehus er alltid open.
Haugesund sjukehus
Karmsundgata 120, 5528 Haugesund
Opningstider for ekspedisjon
- I dag 08:00 - 22:00