Vi tilrår at du alltid nyttar siste versjon av nettlesaren din.
logo Helse Fonna

Kneskål ute av ledd

Kneskåla kan slåast ut av ledd ved ei vriding eller eit direkte slag (traume). Hos nokon kan det vere eit gjentakande problem der kneskåla glir ut av ledd ved rørsler som vanlegvis ikkje er problematiske (såkalla kronisk eller habituelle dislokasjon av patella). Kneskåla glir alltid ut mot utsida av kneet (lateralt). Problemet oppstår ofte i barndommen eller i ung alder. Mange får langvarige kneproblem, og vanskar med å delta i sport, spesielt ballidrett med mange plutselege og brå rørsler.

Årsaker og symptom

Det er fleire årsaker til kneskåla blir slått ut av ledd (patellainstabilitet). Hos dei fleste er ligamentet som held kneskåla på plass roke eller forlengt kronisk. Dette ligamentet blir kalla MPFL og det er dette vi rekonstruerer i ein eventuell operasjon.

Ved første gongs hending er det ofte stor hevelse og mykje smerter. Pasientane kjem som regel til legevakta, og utgreiinga består av vanleg røntgen først for å utelukke brot.

CT eller MR av kne er aktuelt for å sjå etter lause bein eller bruskbitar som kan slåast av frå kneskåla eller lårbeinet når kneskåla hoppar ut av ledd. Av og til må kneskåla dyttast på plass av helsepersonell, men ofte fell ho tilbake av seg sjølv.

For pasientar med gjentakande (kronisk) instabil kneskål består utgreiinga av klinisk undersøking for å vurdere om det viktigaste leddbandet til kneskåla er intakt eller ikkje, og dessutan CT og MR for å bedømme kvaliteten på trochlea (dalen i lårbeinet der kneskåla skal sitje) og aksen til sena frå kneskåla til leggbeinet. Desse måla blir best bedømde ved ei CT-undersøking.

Alle pasientar med to eller fleire episodar med kneskål ut av ledd blir vurderte for operasjon.  

Før

For time på poliklinikk

Før ein eventuell operasjon skal du til vurdering på poliklinikk. Ta på lette klede, til dømes ein shorts. Har du teke bilete (MR, CT eller røntgen-undersøking) andre stader enn på sjukehuset der du har timen, må du ta med desse.

Operasjon

Etter timen på poliklinikken vurderer vi ditt tilfelle og for nokon kan det bli aktuelt med operasjon. Dersom du skal operere, blir du kalla inn til ein planlagd operasjon som oftast blir gjord dagkirurgisk i narkose.

Då må du førebu deg på følgjande måte:

Faste

Før operasjonen/undersøkinga må du faste. Dersom du ikkje møter fastande, kan det hende vi må avlyse eller utsetje timen.

Dei siste 6 timane før operasjon/undersøking skal du ikkje ete mat eller drikke mjølk/mjølkeprodukt. Barn kan få morsmjølkerstatning inntil 4 timar før operasjon/undersøking, og morsmjølk inntil 3 timar før. Dei siste 2 timane skal du unngå tyggegummi, drops, snus og røyk, fordi dette kan auke mageinnhald og magesyre.

Fram til 2 timar før operasjon/undersøking kan vaksne drikke klare væsker. Barn kan drikke klare væsker fram til 1 time før. Klare væsker er: Vatn, saft, juice utan fruktkjøt, brus, te og kaffi utan mjølk. Alle kan svelge medisinar med eit lite glas vatn inntil 1 time før. Du kan pusse tenner og skylje munnen når som helst.

  • Mat og mjølk/mjølkeprodukt: Skal stoppast 6 timar før
  • Klare væsker, tyggegummi, drops, snus og røyk: Skal stoppast 2 timar før
  • Klare væsker, barn: Skal stoppast 1 time før

Dersom du likevel har ete eller drukke utanom de tidene som står her må personalet få vite det. Før enkelte inngrep skal du drikke ein bestemt mengde næringsdrikk. 

Strengare reglar kan vere naudsynt for nokon. Det får du i så fall beskjed om.

Under

For time på poliklinikk for vurdering

Vi gjer ei undersøking av kneleddet og kneskåla. Dersom det er nødvendig, vil du bli vist til CT- eller MR-undersøking.

Ved operasjon

Rekonstruksjon av MPFL er den vanlegaste operasjonsmetoden ved gjentakande kneskål ut av ledd. MPFL er ligamentet som held kneskåla på plass. For å rekonstruere MPFL nyttar ein sener frå eigen kropp, vanlegvis hamstringssenene.sene

Hos nokon er festa til sena frå kneskåla til leggbeinet for langt ut til sidan (lateralt), og då fører draget frå denne at kneskåla lett glir ut. Hos desse pasientane kan det vere aktuelt å flytte dette senefestet inn mot midten av leggbeinet.

Kneskåla ligg i ein liten dal i lårbeinet som blir kalla trochlea. Nokon har ein grunn trochlea, eller til og med heilt flat. Hos nokre svært få og utvalde pasientar kan det vere aktuelt å lage denne dalen djupare slik at kneskåla ligg betre og meir stabilt.  

Etter

Dei første vekene etter operasjonen er smertefulle, og det er viktig med smertelindring.

Det er også viktig at du kjem raskt i gang med fysioterapi. Du skal ikkje bøye kneet meir enn 90 grader dei 6 første vekene etter operasjonen. Fysioterapitreninga bør halde fram til ein har oppnådd same styrke i lårmuskulaturen i begge lår.

Ofte avtaler vi ein kontroll etter cirka 3 månadar.

Ver merksam

Kontakt avdelinga om dersom du får nokre av desse plagene:

  • tung pust
  • bløding i såret
  • væske fra såret
  • aukande hevelse, raude eller smerte frå såret
  • aukande hevelse i eitt eller begge bein
  • sjukdomskjensle/nedsett allmenntilstand
  • svimmelheit eller svime
  • ​feber

Blir du akutt sjuk, ring 113.

 

Kontakt

Haugesund sjukehus Akuttmottak

Kontakt Akuttmottak

Oppmøtestad

Felles akuttmottak ligg i underetasjen til Haugesund sjukehus, i nybygget mot sørvest.

Blir du transportert med ambulanse eller av portør vil du automatisk bli registrert hos akuttmottaket. 

Viss du kjem sjølv, må du gå inn hovudinngangen til Haugesund sjukehus. Deretter går du forbi Narvesen-kiosken og innover gangen i nybygget. Du kan ta heis eller trapp ned til underetasjen. Du må registrere deg i ekspedisjonsluka før du kan kome inn til venteområdet til akuttmottaket.  

Hovudinngangen til Haugesund sjukehus er alltid open. 

En høy vinkel av en bygning

Haugesund sjukehus

Karmsundgata 120, 5528 Haugesund

Finn fram

Opningstider for ekspedisjon

  • I dag 08:00 - 22:00
  • Måndag 08:00 - 22:00
  • Tysdag 08:00 - 22:00
  • Onsdag 08:00 - 22:00
  • Torsdag 08:00 - 22:00
  • Fredag 08:00 - 22:00
  • Laurdag 08:00 - 22:00
  • Søndag 08:00 - 22:00

Transport

Det er fleire busstopp like ved og i nærleiken av Haugesund sjukehus.

www.kystbussen.no - Ruteinformasjon for Kystbussen (Bergen-Stord-Haugesund-Stavanger)

www.kolumbus.no - Ruteinformasjon om lokalbussar i Rogaland

Praktisk informasjon

Parkeringshuset nord for sjukehuset er reservert pasientar og besøkande. Alle må betale for parkering. Dette gjer du på p-automatane enten med kort eller kontanter. I tillegg kan du benytte EasyPark appen.

Parkeringshuset har tre ladeuttak.

Reserverte parkeringsplassar

Reserverte plassar for HC-parkering er utanfor hovudinngangen. Hugs å legge parkeringsbeviset godt synleg i frontruta.

Det er reserverte plassar for blodgivarar og dialysepasientar på toppen av parkeringshus. Du vil få utlevert parkeringsbevis frå avdelingen dersom du har rett til å bruke dessa plassane.

Parkeringsavgift

Det er Haugesund Parkering Drift as som har oppfølging av parkeringshuset og parkeringane foran hovudinngangen. Eventuelle klager på p-avgift meldast til dei. Dette finn du også informasjon om på  p-automatane. 

Pris for å parkere på sjukehus i Helse Fonna er 25 kroner i timen. Makspris for eit døgn er 155 kroner.​

Parkering i Haugesund sentrum

Sjå P-kart - Haugesund Parkering

 

Du kan endre timen din inntil 48 timar før oppmøte. Dette kan du gjere på helsenorge.no eller ved å kontakte oss på telefon 52 73 90 00. Kontaktsenteret vårt er opent kl. 07.30 – 15.30.

På helsenorge.no finner du informasjon om timen din i innkallingsbrevet.

Apoteket ligg i første etasje, like bak resepsjonen.

Opningstider:

Måndag-fredag kl. 08.00-16.30.

Mange pasientar og pårørande ønskjer å ta bilete eller video som eit minne frå tida på sjukehuset. Dette er sjølvsagt heilt greit, så lenge det er pasienten eller pårørande og vener det blir teke bilete av.
 
Det er ikkje lov å ta bilete av medpasientar eller tilsett ved sjukehusa. Vi har hatt fleire saker der bilete av medpasientar og tilsette har blitt publiserte på sosiale medium utan at dei har gjeve løyve om det. 

Vi håpar at du syner respekt for personvernet til alle du møter under opphaldet ved sjukehuset, og at du bare tar bilete av eigen familie og vener.​

​Kantina i  6.etasje er open for tilsette, pasientar og besøkande.

Opningstider:
Måndag - fredag kl. 09.30-15.30. Stengt helger og heilagdagar.

Pasientkantine i 4-og 5.etasje er kun open for pasientar.

Fleire av sengepostane har eigne spiserom med enkel sjølvbetening for inneliggande pasientar. Ta kontakt med di avdeling.

Det ligg ein Narvesen kiosk i 1.etasje

Opningstider:
Måndag - fredag kl. 06.30-21.00
Laurdag: 9.00-20.00
Søndag: 10.00-20.00 




​​​​​​​​​Ta med den faste medisinen du brukar. Det kan ta tid å få same medisin frå apoteket.

Dessverre kan tjuveri finne stad på sjukehuset. La ​verdisaker vere igjen heime.

Ta med behagelege klede og gode innesko som er stødige og lette å ta på. Av hygieniske grunnar er det ikkje tillate å gå barbeint på sjukehuset.

Ta med toalettsaker som tannbørste, tannkrem, kam, deodorant og eventuelt barbermaskin. ​Hugs også hjelpemiddel du er avhengig av: til dømes stokk, ​krykker, rullator og rullestol.

God hygiene er ein viktig faktor for å kunne gi god behandling til pasientane.