Vi tilrår at du alltid nyttar siste versjon av nettlesaren din.

Malabsorpsjonssyndrom

Malabsorpsjon betyr manglande evne til å ta opp næringsmiddel i tarmen. Dette kan komme av spesifikke medfødde tilstandar eller komme som følgje av sjukdommar som affiserer mage eller tarm.

Symptom

Vurdering av moglegheit for malabsorpsjon blir gjord både ved generelle symptom frå mage-tarm og ved nærvær av kroniske sjukdommar som Crohns sjukdom, cøliaki, eller sjukdommar som affiserer bukspyttkjertelen. Spesiell merksemd omkring malabsorpsjon er nødvendig etter kirurgi som affiserer mage-tarm. Malabsorpsjon kan gi seg til kjenne både som generelt redusert næringsopptak med etterfølgjande vekttap og kraftløyse, eller som meir spesifikke mangeltilstandar som til dømes jernmangel, mangel på folat, mangel på vitamin B12, D-vitamin eller andre enkeltvitamin.

Ved enkelte tilstandar som til dømes medfødd laktoseintoleranse eller manglande feittopptak ved svikt i bukspyttkjertelfunksjonen, kan ein oppleve meir generelle symptom frå mage-tarmsystemet som diaré, mageknip eller luftsmerter.

Ofte vil evaluering av malabsorpsjon gjerast som ledd i generell oppfølging av kroniske sjukdommar i mage-tarm. Eit program vil som regel innehalde både ein samtale med klinisk undersøking, ein generell gjennomgang av kosten, blodprøvar og eventuelle supplerande undersøkingar med avføringsprøvar eller endoskopi som er nødvendige for å avdekkje underliggjande årsaker.

Tilvising og vurdering

Ofte vil fastlegane kunne gjennomføre mykje av den første utgreiinga for malabsorpsjon. Både oversikt over matinntak og relevante blodprøver kan sendast frå fastlegekontoret.

Tilvising vidare til spesialist er nødvendig der det blir avdekt spesifikk sjukdom som krev oppfølging av spesialisthelsetenesta eller der ein ikkje finn noka klar årsak til malabsorpsjonen.

Tilvising direkte til gastroskopi eller koloskopi kan også sendast direkte frå fastlegen dersom det er klar indikasjon for dette ut frå dei innleiande undersøkingane.

  • Kort anamnese med vekt på tidlegare sjukehistorie, spesielt tidlegare mage-tarm kirurgi, symptom og klinisk undersøking.
  • Opplysning om ernæringstilstand; vekt, høgd, BMI, eventuelt vekttaphistorikk.
  • Svar på orienterande blodprøver: Hb, MCV, ferritin, transferrinreseptor, Kobalamin, folat, trombocyttar, crp, Ca, albumin, Na, k, Mg, kreatinin.
  • Svar på andre relevante supplerande undersøkingar: Cøliakiantistoff, gentest laktose intoleranse, avføringsprøver (Parasittar, kalprotectin, elastase).
  • Opplysning om tidlegare endoskopiske eller billediagnostiske undersøkingar med resultat og biopsisvar.

Utgreiing

Slik utgreiing skjer oftast poliklinisk på sjukehuset. Her vil ein gå gjennom sjukehistoria på nytt med vekt på tidlegare sjukehistorie, symptom og klinisk undersøking. Ein vil også gjere ein gjennomgang av ernæringstilstand; vekt, høgd, BMI og vekttaphistorikk.

Følgjande undersøkingar vil vere aktuelle:

Blodprøve
Gastroskopi
Koloskopi

Det kan også vere aktuelt med meir spesifikke undersøkingar relatert til årsak: Cøliakiantistoff, gentest laktoseintoleranse, avføringsprøvar (parasittar, kalprotectin, elastase).

 

Andre undersøkingar kan også vere relevante:

Ultralydundersøking
CT av mage

 

Mangel på andre vitamin eller sporstoff krev vanlegvis ikkje spesifikk utgreiing dersom ikkje symptom gir mistanke om annan sjukdom.

Kor lang tid tek normalt utgreiingsfasen:

Ventetid for utgreiing av malabsorpsjon vil variere mykje. Alarmsymptom som alvorleg vekttap, jernmangel med anemi, mykje smerter eller nyoppstått kronisk diaré vil få ein prioritet på 4-6 veker. Ved fråvær av alarmsymptom vil ei utgreiing for malabsorpsjon typisk få prioritet 3-4 månadar.

Behandling

Behandling av malabsorpsjon vil avhenge av kva mangeltilstand som finst og kva som er årsaka. Oftast vil behandlinga skje seg poliklinisk og i samarbeid med fastlegen.

Behandlingstid vil avhenge av årsak. Ofte kan mangeltilstandar supplerast ganske raskt. Dei underliggjande tilstandane er ofte kroniske og krev behandling som er tilpassa kvar enkelt tilstand.

Les meir om:

Crohns sykdom, nynorsk

 

Cøliaki (Helsenorge)

Laktoseintoleranse (Helsenorge)

Jernmangel (Helsenorge)

I tillegg er følgjande tilstandar aktuelle:

  • bukspyttkjertelsvikt
  • kort-tarm
  • mangel på B12
  • mangel på folat
  • D-vitaminmangel
Cøliakibehandling med glutenfri kost
Jerntilskudd intravenøst

Oppfølging

Oppfølging av mangeltilstandar som følgje av malabsorpsjon vil avhenge av avdekt årsak. Ofte vil dette vere eit samarbeid mellom spesialistpoliklinikken og fastlegen.

Kontakt

Haugesund sjukehus Gastromedisinsk poliklinikk

Kontakt Gastromedisinsk poliklinikk

Oppmøtestad

Du finn oss i 1. etasje på Haugesund sjukehus. Gå til ventesone 7 når du har registrert deg.

Sjølvbetent innsjekk og betaling - Helse Fonna HF

Avbestilling av time/om du ikkje møter - Helse Fonna HF

En høy vinkel av en bygning

Haugesund sjukehus

Karmsundgata 120, 5528 Haugesund

Finn fram

Transport

Det er fleire busstopp like ved og i nærleiken av Haugesund sjukehus.

www.kystbussen.no - Ruteinformasjon for Kystbussen (Bergen-Stord-Haugesund-Stavanger)

www.kolumbus.no - Ruteinformasjon om lokalbussar i Rogaland

Praktisk informasjon

Parkeringshuset nord for sjukehuset er reservert pasientar og besøkande. Alle må betale for parkering. Dette gjer du på p-automatane enten med kort eller kontanter. I tillegg kan du benytte EasyPark appen.

Parkeringshuset har tre ladeuttak.

Reserverte parkeringsplassar

Reserverte plassar for HC-parkering er utanfor hovudinngangen. Hugs å legge parkeringsbeviset godt synleg i frontruta.

Det er reserverte plassar for blodgivarar og dialysepasientar på toppen av parkeringshus. Du vil få utlevert parkeringsbevis frå avdelingen dersom du har rett til å bruke dessa plassane.

Parkeringsavgift

Det er Haugesund Parkering Drift as som har oppfølging av parkeringshuset og parkeringane foran hovudinngangen. Eventuelle klager på p-avgift meldast til dei. Dette finn du også informasjon om på  p-automatane. 

Pris for å parkere på sjukehus i Helse Fonna er 25 kroner i timen. Makspris for eit døgn er 155 kroner.​

Parkering i Haugesund sentrum

Sjå P-kart - Haugesund Parkering

 

Du kan endre timen din inntil 48 timar før oppmøte. Dette kan du gjere på helsenorge.no eller ved å kontakte oss på telefon 52 73 90 00. Kontaktsenteret vårt er opent kl. 07.30 – 15.30.

På helsenorge.no finner du informasjon om timen din i innkallingsbrevet.

Apoteket ligg i første etasje, like bak resepsjonen.

Opningstider:

Måndag-fredag kl. 08.00-16.30.

Mange pasientar og pårørande ønskjer å ta bilete eller video som eit minne frå tida på sjukehuset. Dette er sjølvsagt heilt greit, så lenge det er pasienten eller pårørande og vener det blir teke bilete av.
 
Det er ikkje lov å ta bilete av medpasientar eller tilsett ved sjukehusa. Vi har hatt fleire saker der bilete av medpasientar og tilsette har blitt publiserte på sosiale medium utan at dei har gjeve løyve om det. 

Vi håpar at du syner respekt for personvernet til alle du møter under opphaldet ved sjukehuset, og at du bare tar bilete av eigen familie og vener.​

​Kantina i  6.etasje er open for tilsette, pasientar og besøkande.

Opningstider:
Måndag - fredag kl. 09.30-15.30. Stengt helger og heilagdagar.

Pasientkantine i 4-og 5.etasje er kun open for pasientar.

Fleire av sengepostane har eigne spiserom med enkel sjølvbetening for inneliggande pasientar. Ta kontakt med di avdeling.

Det ligg ein Narvesen kiosk i 1.etasje

Opningstider:
Måndag - fredag kl. 06.30-21.00
Laurdag: 9.00-20.00
Søndag: 10.00-20.00 




​​​​​​​​​Ta med den faste medisinen du brukar. Det kan ta tid å få same medisin frå apoteket.

Dessverre kan tjuveri finne stad på sjukehuset. La ​verdisaker vere igjen heime.

Ta med behagelege klede og gode innesko som er stødige og lette å ta på. Av hygieniske grunnar er det ikkje tillate å gå barbeint på sjukehuset.

Ta med toalettsaker som tannbørste, tannkrem, kam, deodorant og eventuelt barbermaskin. ​Hugs også hjelpemiddel du er avhengig av: til dømes stokk, ​krykker, rullator og rullestol.

God hygiene er ein viktig faktor for å kunne gi god behandling til pasientane.