Behandling
FACT - fleksibel aktivt oppsøkende behandling
FACT (Flexible Assertive Community Treatment) står for fleksibel aktivt oppsøkjande behandling der du bur og oppheld deg. Behandlinga er eit tilbod til deg som har alvorleg psykisk liding og/eller rusmiddelproblem, og som treng hjelp på fleire område i livet. Dette kan vere knytt til bustad, økonomi, arbeid eller utdanning og sosialt nettverk. FACT gir det meste av oppfølginga og behandlinga du treng via eit tverrfagleg team. Teamet består av psykolog, psykiater, sjukepleiar, sosionom, erfaringskonsulent (brukarspesialist), russpesialist og jobbspesialist. Behandling og oppfølging blir flytta ut av kontoret og til heimen og nærmiljøet.Du som er i målgruppa til FACT har ofte behov for hjelp og hjelp frå mange instansar. Du har kanskje ikkje hatt tilstrekkeleg nytte av dei ordinære tenestene. Du kan ha opplevd at det er mange instansar å forhalde seg til, som ikkje er samkøyrde. Det kan vere vanskeleg å møte opp til avtalar. Du opplever at du har behov for langvarig og samordna hjelp og oppfølging frå fleire tenester og fagpersonar.
FACT skal på ulike måtar bidra til at du som er i målgruppa kan leve livet ditt så godt som mogleg i samfunnet. FACT-teamet skal sørgje for heilskapleg behandling og individuell oppfølging i tråd med behova og ønska dine, i samarbeid med deg og dine pårørande.
I staden for at du må forhalde deg til mange instansar, skal du få dei aller fleste tenestene frå teamet. I dei tilfella der andre tenester bidreg, skal teamet koordinere desse og ha eit overordna ansvar for behandlinga og oppfølginga.
Eit FACT-team skal tilby:
- behandling og utgreiing etter faglege retningslinjer
- oppfølging av sjukdoms- og symptomutvikling
- samtaleterapi
- behandling med medisinar og oppfølging av medisinbruk
- hjelp til å få rett oppfølging av somatisk helse
- råd og rettleiing når det gjeld bustad og økonomi
- støtte til å komme i ordinært arbeid eller utdanning
- praktisk hjelp i heimen og i kvardagen
- rettleiing og opplæring til kvar enkelt brukar og pårørande
- støtte til å delta i aktivitetstilbod og fritidsaktivitetar
- støtte til kontakt med familie og sosialt nettverk
- koordinering av tenester frå andre instansar
- hjelp til samarbeid med pårørande
Les meir om FACT-team (helsedirektoratet.no)
Tilvising og vurdering
- For å få behandling i FACT-team er det krav om tilvising frå psykolog eller lege, som oftast fastlegen. Kommunen (helse- og omsorgstenesta og sosialtenesta) kan også vise til FACT-team dersom tilvisinga gjeld Tverrfagleg spesialisert rusbehandling (TSB).
- Personen det gjeld har rett til å medverke i tilvisinga. I pakkeforløpa finst det råd og informasjon om kva ei tilvising bør innehalde, både til psykisk helsevern og TSB:
- Mange har både psykiske lidingar og rusmiddelproblem samtidig. Spesialisthelsetenesta skal passe på å gi hjelp knytt til både psykiske lidingar og rusmiddelproblem.
- Tilvisinga blir mellom anna vurdert ut frå Helsedirektoratets prioriteringsrettleiarar:
Utredning
FACT-teamet greier kva ut som er behova dine, mål og ønske for behandling og oppfølging. Teamet skal sørgje for god informasjon undervegs i utgreiinga. Det kan vere aktuelt å greie ut ulike tema, som til dømes:
- psykisk helse
- rusmiddelbruk
- kognitiv fungering
- fysisk helsetilstand
- bruk av medisinar
- traumatiske erfaringar
- fungering og meistring
- livssituasjon og levevanar
- familieforhold og sosialt nettverk
- busituasjon
- økonomi
- skule/utdanning/arbeid og arbeidserfaring
- kulturbakgrunn og religion
Teamet skal også hente inn informasjon frå pårørande og tidlegare utgreiingar i samråd med den det gjeld.
Teamet skal utarbeide ein behandlingsplan saman med deg. Planen skal innehalde ein kort gjennomgang av resultata frå utgreiinga, og ei beskriving av behova dine, mål og tiltak.
Dersom du ønskjer det, kan planen også diskuterast og bli justert i samråd med pårørande.
Behandling
FACT skal gi eit behandlingstilbod som er tilpassa ønska og behova dine. Det er viktig for teamet å formidle håp og rette merksemd mot meistringsområda og ressursane dine. FACT-teamet kan gi oppfølging utanfor kontoret: Heime, på arbeidsplassen, på kafé eller andre stader ein blir samde om.
Teamet samarbeider med deg for å finne rett oppfølging. I nokre periodar kan det vere behov for dagleg oppfølging, medan i andre periodar kan det halde med oppfølging sjeldnare.
FACT vekslar mellom regelmessig oppfølging og intensiv oppfølging, ut frå livssituasjon. I stabile periodar får ein regelmessig oppfølging frå ein hovudkontakt. I ustabile periodar får ein intensiv oppfølging frå heile teamet.
Teamet skal utarbeide ein kriseplan saman med deg. Ein kriseplan skal innehalde informasjon om tidlege teikn på ei krise, kva tiltak som skal bli sette i verk og kven som kan bli kontakta.
Behandlingstilbodet er ein kombinasjon av ulike behandlingsformer og er retta mot fleire område, som symptom på den psykiske lidinga, rusmiddelproblem, bustad, relasjonar til andre, økonomi, arbeid eller andre aktivitetar.
Dette kan vere samtaleterapi (til dømes kognitiv terapi), medikamentell behandling, rusbehandling (til dømes IDDT), eksponeringsterapi, musikkterapi, individuell jobbstøtte (IPS), støtte i bustad og sosial ferdigheitstrening.
Oppfølging
FACT er eit langvarig behandlingstilbod. Du kan få oppfølging frå teamet over lang tid. Intensiteten på oppfølginga vil variere ut frå behova dine.